Witte of bruine vlekjes
in een mooi gebruinde huid
Na een zonnebankkuur of zonvakantie ontdekken sommige mensen wel eens kleine witte (of juist bruine) plekjes op hun gebruinde huid. De onbekendheid over de ernst en de oorzaak ervan maar ook de onwetendheid over ‘hoe er weer vanaf te komen’ kan mensen erg onzeker maken. Vandaar deze InfoKaart.
Wat kan het zijn?
Bij witte vlekken kan al snel gedacht worden aan de huidziekte vitiligo, maar dat is niet waarschijnlijk. Bij vitiligo hebben mensen grote witte (pigmentloze) plekken die onregelmatig van vorm zijn en hier hebben we het over kleinere witte plekjes die rond van vorm zijn. Een huisarts zal in de regel ‘pityriasis versicolor’ constateren. Dit is een ongevaarlijke oppervlakkige gistinfectie in de hoornlaag van de opperhuid.
Hoe ziet pityriasis versicolor eruit?
‘Versicolor’ betekent eigenlijk ‘diverse kleuren’. Pityriasis versicolor kan dus verschillende kleuren vertonen: hypopigmentatie (minder pigment) dat vaker voorkomt dan hyperpigmentatie (pigment toename). Waarom deze kleurverschillen bestaan is niet bekend.
Aanvankelijk jeuken ze niet, zijn niet verheven en de huid schilfert daar ook nauwelijks. Door het contrast met de bruine huid zien die plekjes mat minder pigment er ‘wit’ uit.
Waar komt het door?
De veroorzaker van deze vlekjes (pityriasis versicolor) is een gist uit de familie van de Malassezia (Pityrosporon is de oude naam). Hoewel de gistspore die de vlekjes veroorzaakt behoort tot de ‘vaste microflora’ van de huid, zijn er toch nog veel onbekende omstandigheden waaronder de gistspore een infectie veroorzaakt. Wel is zeker dat een hoge omgevingstemperatuur en een hoge vochtigheid sterk bevorderend zijn op de infectie.
Het is belangrijk om te weten dat de behaarde hoofdhuid praktisch altijd de bron van deze gistinfectie is. Daarom is een speciale shampoo (Nizoral hoofdgel) aan te raden, ook als op het hoofd geen karakteristieke huidafwijkingen zijn.
Transpiratie onder kleding en hoofddeksels werken bevorderend op de groei van deze gistsoort. Iemand die probeert te genezen van pityrasis versicolor kan beter geen gebruik maken van sauna of infrarood cabine.
Een andere vervelende bijkomstigheid van deze gist is, dat ze vetminnend is (lipophiel). Met andere woorden: vet houdt de gist in leven en dus dient het gebruik van vette (cosmetische) preparaten vermeden te worden. Zelfs een anti-zonnebrandmiddel op een vettige basis kan al funest zijn.
Moet er iets aan gedaan worden?
Ja, het is verstandig om iets aan deze gistinfectie te doen. Normaal gesproken kan de deze infectie binnen enkele weken vanzelf genezen, maar als dat niet gebeurt is het bezoek aan huisarts raadzaam.
Er zijn verschillende medicijnen tegen deze gistcellen (van de familie Malassezia) die op de plekken gesmeerd kunnen worden of oraal (via de mond] ingenomen kunnen worden. Maar de meest bekende is wel een seleensulfide suspensie (Selsun) die voor het slapen gaan op de plekken gesmeerd wordt en de volgende ochtend goed met water moet worden afgewassen (en daarna goed afgedroogd!). De wijze van toepassen en frequentie kunt u natuurlijk het beste van de bijsluiter aflezen. Een nadeel van middelen met sulfiden is dat ze zo stinken.
Helaas kunnen die vlekjes wel maandenlang blijven zitten nadat de infectie is genezen.